ปัจจุบันมีแนวโน้มที่ อายุที่ของคนเริ่มสูบบุหรี่ จะมีอายุน้อยลง และวิธีการหนึ่งที่จะโน้มน้าวให้คนหันมาเลิกสูบบุหรี่ ก็ด้วยการ ชี้ผลเสีย ที่ร้ายแรงของบุหรี่ให้คนเหล่านี้ ได้รับรู้มากที่สุด ครั้งนี้ผมก็จะมาเล่าอันตรายของบุหรี่ในด้าน ที่ยังไม่มีการกล่าวถึงกันมาก
1 มะเร็งลำไส้ส่วนปลาย
บุหรี่ทำให้เป็นมะเร็ง อันนี้ เรารู้กันมาเกือบ60ปีแล้ว อันตรายของบุหรี่ได้ถูกรายงานไปทั่วโลกตั้งแต่ ปี 1694 ว่าบุหรี่คือต้นเหตุของมะเร็งปอด จากการศึกษาพบว่า 9ใน10 ของ ผู้ป่วยมะเร็งปอดที่เสียชีวิต เกิดจากการ สูบบุหรี่ ซึ่งในสมัยนั้น ผู้ป่วยที่เป็น โรคมะเร็งปอด นั้นมีน้อยมาก ถือว่าเป็นโรคที่ไม่ค่อยเจอ ช่วงเวลาผ่านมา 60ปี มนุษย์ก็รู้ว่า สารเคมีในควันบุหรี่ มีมากกว่า 7000ชนิด แต่เท่าที่มนุษย์รู้ว่า สารที่สามารถก่อมะเร็งได้ มี70ชนิด และในปัจจุบัน มะเร็งปอดก็ยังครองอันดับหนึ่งของสาเหตุการเสียชีวิตจากโรคมะเร็ง และอันดับสองก็คือ มะเร็งลำไส้ใหญ่ส่วนปลาย (Colorectal cancer) โดยผู้ที่สูบบุหรี่จะมีโอกาสเกิดมะเร็งนี้มากกว่าผู้ที่ไม่สูบ 15-60% ผู้ป่วยก็จะมีอาการ ถ่ายปนเลือด, การขับถ่ายแปรปรวน, ผอมลง ดังนั้นจึงเป็นเหตุผลที่ว่า ผู้ที่สูบบุหรี่จะต้องตรวจคัดกรองหามะเร็งนี้อย่างต่อเนื่อง
สารพิษในควันบุหรี่เป็น สามารถกระตุ้นให้เซลล์ในร่างกาย เปลี่ยนเป็นเซลล์มะเร็ง ศูนย์รวมของสารก่อมะเร็ง ที่แท้จริง เพราะนอกจากมะเร็งในลำไส้นี้แล้ว บุหรี่ยังทำให้เกิด มะเร็ง ได้ทั่วร่างกาย ตั้งแต่ มะเร็งกล่องเสียง, มะเร็งปอด, มะเร็งหลอดอาหาร, มะเร็งในตับ, มะเร็งตับอ่อน, มะเร็งกระเพาะอาหาร มะเร็งต่อมลูกหมาก, มะเร็งเม็ดเลือดขาว หลังจากหยุดสุบบุหรี่ 10-20ปี ความเสี่ยงที่จะเกิดมะเร็งเหล่านี้ก็จะลดลง
2 เบาหวาน
ผู้ที่สูบบุหรี่ มีโอกาสเป็นเบาหวานมากกว่าคนที่ไม่สูบ 30-40% ยิ่งสูบมาก โอกาสเป็นเบาหวานก็มากขึ้นตามไปด้วย สาเหตุเกิดจากสารพิษในบุหรี่ ทำให้เซลล์ตอบสนองต่ออินซูลินลดลง ทำให้ร่างกายไม่สามารถดึงน้ำตาลในเลือดไปใช้ได้ ระดับน้ำตาลในเลือดจึงสูงขึ้น และสำหรับผู้ที่เป็นเบาหวานแล้ว การสูบบุหรี่จะทำให้โรคเบาหวานที่เป็นอยู่นั้นแย่ลง ตั้งแต่ การควบคุมน้ำตาลที่ยากขึ้น, บุหรี่ยังทำให้ไขมันเลว หรือ ไขมันLDL สูงขึ้น ในขณะที่ ไขมันดี หรือ ไขมันHDL กลับลดลง , ความดันโลหิตที่สูงขึ้น เมื่อเทียบกับผู้ป่วยเบาหวานที่ไม่สูบบุหรี่ ซึ่งการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ย่อมมีผลเสียต่อหลอดเลือดทั่วร่างกายจนนำไปสู่ ภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงมากกว่าคนที่เป็นเบาหวานแต่ไม่สูบบุหรี่ เช่น โรคหลอดเลือดที่เท้าตีบจนต้องตัดเท้า, โรคหลอดเลือดหัวใจตีบที่รุนแรง จนต้องผ่าตัดบายพาส, เกิดไตวาย, ตาบอดจาก จอประสาทตาเสื่อมเร็ว, อัมพาต การเลิกบุหรี่จึงเป็นวิธีที่ดีในการที่จัดการกับภาวะแทรกซ้อนอันเกิดจากเบาหวานได้
3 สมรรถภาพทางเพศของผู้ชายลดลง
บุหรี่ทำให้ความต้องการทางเพศลดลง และ ที่สำคัญ ยังทำให้ ผู้ชายมีปัญหา อวัยวะเพศไม่แข็งตัว จริงๆแล้วปัญหาของอวัยวะเพศไม่แข็งตัว นี้ก็สามารถ พบได้ทั่วไปในผู้ชายที่อายุ40ปีขึ้นไป โดยเฉพาะคนที่เป็นเบาหวาน แต่ในคนที่สูบบุหรี่ จะมีความรุนแรงมากกว่า ยิ่งใครที่สูบมาก ปัญหาเรื่องนี้ก็จะมากขึ้นตามไปด้วย
การแข็งตัวของอวัยวะเพศ เกิดจากการคั่งของเลือดใน โพรงเนื้อเยื่อในอวัยวะเพศ ต้องอาศัยการขยายตัวของหลอดเลือดแดงในอวัยวะเพศ อันเกิดจากการกระตุ้นของ สารที่เรียกว่า ไนตริก ออกไซด์ (์NO) จนทำให้เลือดไปคั่งสะสมในโพรงเนื้อเยื่อในอวัยวะเพศ ทำให้อวัยวะเพศแข็งตัว สารพิษในบุหรี่ทำให้ สารเหล่านี้ลดลง และผนังหลอดเลือดมีความเสื่อมเร็วกว่าคนไม่สูบบุหรี่ ทำให้ เกิดภาวะ อวัยวะเพศไม่แข็งตัว(Erectile dysfunction) หรือแข็งตัวไม่นาน ดังนั้น การหยุดสูบบุหรี่จึงเป็นทางเลือกที่ดีในการแก้ปัญหานี้
4 กระดูกพรุน
บุหรี่ทำให้ความหนาแน่นของเนื้อกระดูกลดลง ทั้งในคนที่สูบเองกับคนในบ้านที่ไม่ได้สูบ มีข้อมูลการศึกษาพบว่า คนที่สูบบุหรี่ล้มแล้วมีโอกาสที่กระดูก ข้อสะโพกที่หักมากกว่าคนที่ไม่ได้สูบบุหรี่ถึง2เท่า สารพิษในบุหรี่ทำให้การสร้างกระดูกลดลง, การดูดซึมแคลเซียมลดลง, เลือดไปเลี้ยงที่กระดูกลดลง, ความเบื่ออาหาร, ระบบฮอร์โมนในร่างกายผิดปกติ แต่ก็มีข่าวดีนะครับว่า การเลิกบุหรี่จะทำให้กระดูกแข็งแรงขึ้น
5 ตาบอด
โรคศูนย์กลางจอประสาทตาเสื่อม (macular degeneration) เป็นโรคที่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุ โดยสาเหตุที่สำคัญมาจาก การ สูบบุหรี่ ผู้ป่วยก็มักจะมีอาการมองภาพตรงกลางไม่ชัดในช่วงแรก จนกระทั้งตัวโรคเป็นมากขึ้น ก็จะทำให้จุดตรงกลางภาพเป็นเงามืดในที่สุด ผลเสียของบุหรี่ที่ทำให้ตาบอด ยังสามารถเกิดได้จาก ต้อหิน, ต่อกระจก, จอประสาทตาเสื่อมในคนที่เป็นเบาหวาน, ตาแห้ง ซึ่งภาวะเหล่านี้จะพบได้มากในคนที่สูบบุหรี่มากกว่าคนที่ไม่ได้สูบบุหรี่
6 โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์
โรครูมาตอยด์ เป็นโรคที่เกิดจาก ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายผิดปกติ ร่างกายมีการสร้างปฎิกริยาต่อเนื้อเยื่อตนเอง โดยเฉพาะเนื้อเยื่อรอบๆข้อ ทำให้ผู้ป่วยมีอาการ ปวดข้อนิ้วมือ นิ้วเท้า2ข้างเรื้อรัง, เมื่อเป็นมากขึ้นก็อาจจะปวดที่ข้อไหล่ ข้อเข่า ได้, มีข้อบวมที่ผิดรูป ใครที่เป็นโรคนี้แล้วยังสูบบุหรี่ ให้รีบเลิกเลยครับ เพราะว่า บุหรี จะเป็นตัวกระตุ้นให้ระบบภูมิคุ้มกันนี้มีการต่อต้าน เนื้อเยื่อในร่างกาย ที่รุนแรงขึ้น การบุหรี่ จึง ทำให้อาการของโรค มีความรุนแรงมากขึ้น ผู้ป่วยมีอาการปวดข้อที่รุนแรง มากขึ้น ประสิทธิภาพของยา ในการรักษาโรคนี้ก็ยังจะลดลงอีกด้วย
7 โรคปากแหว่งเพดานโหว่
ผู้หญิงที่ตั้งครรภ์แล้วยังสูบบุหรี่อยู่ มีโอกาสสูง ที่บุตรในครรภ์จะเกิดภาวะปากแหว่งเพดานโหว่ ยังไม่รวมถึง การคลอดก่อนกำหนด, การเสียชีวิตของทารกในครรภ์, ทารกแรกคลอดมีน้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์, หรือหลังจากคลอด ทารกอาจมีปัญหาหัวใจและปอด, สมองพิการ หรือ มีพัฒนาการที่ช้าผิดปกติ, มีปัญหาการฟังและการมองเห็น iรวมไปถึงการท้องนอกมดลูก ทางป้องกันที่ดีก็คือ ผู้หญิงที่วางแผนมีบุตรก็ควรเลิกสูบบุหรี่ หรือ อย่างน้อยก็ควรหยุดสูบทันที เมื่อรู้ว่าตนเองตั้งครรภ์
8 เป็นหมัน มีบุตรยาก
บุหรี่มีผลต่อการลดปริมาณ และ ความแข็งแรงของสเปริม์ ในน้ำเชื้อของผู้ชาย ส่วนในผู้หญิงที่สูบบุหรี่ หรือ ผู้หญิงที่อาศัยกับ สามีที่สูบบุหรี่ แม้ว่าสามีจะสูบนอกบ้านก็ตาม ผลของบุหรี่ก็ยังจะมีต่อผู้หญิง โดยบุหรี่ทำให้ ระบบฮอร์โมนเพศ ผิดปกติ, การตกไข่มีจำนวนลดลง, การฝังตัวของไข่ก็ลดลง ปัจจัยเหล่านี้ทำให้ผู้ที่สูบบุหรี่มีบุตรยาก ดังนั้นคู่สามีภรรยาที่ต้องการมีบุตร ปัจจัยหนึ่งที่สำคัญก็คือ ทั้งสองคน หรือ คนในบ้าน ต้องไม่มีใครสูบบุหรี่
9 โรคเหงือก
บุหรี่ทำให้เกิด ภาวะเหงือกอักเสบ ได้ง่าย ผู้ป่วยก็จะมีอาการ เหงือกบวม มีเลือดออก เหงือกล่น ติดเชื้อง่าย จนนำไปสู่การเกิดการสูญเสียฟันในที่สุด ซึ่งการสูญเสียฟัน ย่อมมีผลกระทบอื่นๆตามมาอีกมาก โดยเฉพาะปัญหาของการกินอาหาร ขาดสารอาหาร ยังไม่รวม ปัญหากลิ่นปากที่จัดการได้ยาก, ฝ้าขาวในช่องปาก เสียการรับรส มะเร็งในช่องปาก
วิธีการแก้ปัญหาเหล่านี้ ที่ดีที่สุด ก็คือการป้องกันไม่ให้เกิด โดยผู้ป่วยสามารถทำได้ ด้วยการ หยุดสูบบุหรี่การหยุดบุหรี่ไม่มีคำว่าสายเกินไปนะครับ ใครหยุดก่อนก็ได้ประโยชน์ก่อน เพราะว่า หลังจากที่เราหยุดบุหรี่ หลังจาก6ชั่วโมง ผ่านไปร่างกายก็จะเริ่มซ่อมแซมตัวเอง ความเสี่ยงต่อการเกิดโรคต่างๆก็จะค่อยๆลดลง ช้าเร็วก็แตกต่างกันไปในแต่ละโรค
นพ.วิโรจน์ ตันติโกสุม
ชีวา บางใหญ่ นนทบุรี
ศูนย์พักฟื้นผู้ป่วย และ ผู้สูงอายุ
คลินิกกายภาพบำบัด
ศูนย์ฟอกไตประสิทธิภาพสูง และ ผ่าตัดเส้นฟอกไต
