ผู้ป่วยหลายคน มาตรวจสุขภาพประจำปี ไม่ได้มีอาการอะไรเลย แต่พอทราบผลจากการตรวจ อัลตร้าซาวน์ ที่ช่องท้อง หมอบอกว่า ไตมีถุงน้ำ
คำถามแรก และสำคัญมากที่ผู้ป่วยควรจะต้องถามก็คือ ถุงน้ำนี้ มีโอกาสที่จะเป็นมะเร็งไหม?
แพทย์จะสามารถ วินิจฉัย โอกาสที่จะเป็นมะเร็งของ ถุงน้ำที่ตรวจพบ โดยวิเคราะห์จาก ภาพของถุงน้ำ ที่ได้จากการตรวจด้วยเครื่อง อัลตร้าซาวน์ หรือ เอกซ์เรย์คอมพิวเตอร์ เช่น CT, MRI แพทย์จะบอกได้ว่า เนื้อของถุงน้ำนี้จะมีโอกาส เป็นเนื้อของมะเร็งหรือ ไม่ใช่มะเร็ง หรือมีความเสี่ยงที่จะพัฒนากลาย เป็นมะเร็งในอนาคตมากน้อยแค่ไหน อย่างเช่น ถุงน้ำ ที่ดูแล้วไม่น่าจะเป็นมะเร็ง ก็ คือ ถุงน้ำมีผิวบาง เรียบ ไม่มีก้อนเนื้อ หรือ หินปูน ภายในถุงน้ำ ซึ่งถุงน้ำชนิดที่ไม่เป็นมะเร็งนี้ เราเรียกว่า ถุงน้ำ แบบ simple ซึ่งในบทความนี้ ผมจะเรียกว่า ถุงน้ำในไต เราจะมาทำความรู้จัก ถุงน้ำในไตนี้ กันนะครับ
ถุงน้ำในไต เป็นภาวะ ที่เนื้อไตเกิดการเปลี่ยนแปลง กลายเป็น ถุง กระเปาะ ที่มีน้ำอยู่ภายใน โดยไม่ทราบสาเหตุ อาจจะมี 1ถุง หรือ มากกว่าก็ได้ อาจจะตรวจพบที่ไตข้างเดียว หรือ สองข้างก็ได้ มีขนาดได้ตั้งแต่ ขนาดเม็ดถั่วไปจนถึงขนาดลูกกลอฟ ใครที่เป็นก็ไม่ต้องตกใจมากนะครับ เพราะ ถุงน้ำ แบบนี้ มีโอกาสเป็นมะเร็งน้อยมาก
ถุงน้ำ ในไต ที่พบได้มากใน ผู้ชาย โดยจะตรวจพบบ่อยกว่า ผู้หญิงถึง2เท่าเลยนะครับ และยิ่งคนที่มีอายุมากขึ้นก็จะมีโอกาส ตรวจพบถุงน้ำในไตมากขึ้น ประมาณกันว่า 1ใน5 ของ คนที่ อายุมากกว่า50ปีขึ้นไป จะตรวจพบว่าถุงน้ำแบบนี้ เรียกกันว่า เป็นโรคของผู้สูงอายุก็ได้ นอกจากนี้ยังพบ ถุงน้ำ แบบนี้ได้บ่อยใน ผู้ป่วยไตวายที่ ต้องฟอกไตทางหลอดเลือดนานๆ อีกด้วย
ถุงน้ำทำให้มีอาการอย่างไร?
เกือบ 95%ของผู้ป่วยที่มีถุงน้ำแบบนี้ จะไม่มีอาการให้เห็น ผู้ป่วยเพียงส่วนน้อยเท่านั้นที่จะมีอาการหรือเกิดปัญหาจากถุงน้ำ เช่น ถุงน้ำมีขนาดใหญ่มาก จน ทำให้เกิดอาการปวดหลังเรื้อรัง, ถุงน้ำเกิดการแตก ทำให้มีอาการปวดหลัง ปัสสาวะปนเลือด หรือถุงน้ำติดเชื้อ ทำให้มีไข้, ถุงน้ำเบียดเนื้อไต จนเนื้อไตถูกทำลาย หรือ ถุงน้ำทำให้ท่อไตอุดตัน นอกจากนี้ ถุงน้ำแบบนี้ ยังทำให้ ผุ้ป่วยมี ความดันสูงได้อีกด้วย
ถุงน้ำ นี้ รักษายังไง ?
ส่วนใหญ่ ถุงน้ำในไต ไม่ได้ ก่อให้เกิดปัญหาอะไร จึงไม่มีวิธีรักษาที่จำเพาะ นอกจากการติดตามขนาดของถุงน้ำเป็นระยะ แต่ถ้าถุงน้ำนั้นมีขนาดใหญ่ จนก่อให้เกิดปัญหากับผู้ป่วย การรักษาก็จะใช้วิธีการ ทำให้ถุงน้ำยุบตัว โดยใช้เข็มเจาะทางผิวหนัง โดยใช้ เครื่องอัลตร้าซาวน์ เป็นตัวบอกตำแหน่งของถุงน้ำที่จะแทง แล้วแพทย์ก็จะดูดน้ำออกในถุงน้ำออก แล้ว ฉีดสารที่มีส่วนประกอบของแอลกอฮอร์ เข้าไปในโพรงของถุงน้ำเพื่อ ที่จะทำให้เกิดพังผืดในโพรงถุงน้ำ ทำให้ถุงน้ำยุบตัวลง หรือใช้ การผ่าตัด ผ่านกล้องเพื่อเอาถุงน้ำออก
นพ.วิโรจน์ ตันติโกสุม
ชีวา บางใหญ่ นนทบุรี
ศูนย์พักฟื้นผู้ป่วย และ ผู้สูงอายุ
คลินิกกายภาพบำบัด
ศูนย์ไตเทียม และ ผ่าตัดเส้นฟอกไต
