” ผมเป็นโรคไตวาย ดื่มกาแฟได้ไหม ? “
ปัจจุบันยังไม่มีข้อสรุปว่า กาแฟ ดีหรือไม่ดีกับร่างกาย มีข้อมูลผลการศึกษาจากหลายงานวิจัยรายงานออกมาขัดแย้งกัน มีทั้งพบว่ากาแฟ ทำให้เกิด โรคไตวาย และ กาแฟทำให้ป้องกันโรคไต ดังนั้น ถ้าแพทย์จะตอบคำถามข้างบนนี้ ก็จะตอบว่า ,,,,กาแฟยังไม่ได้เป็นเครื่องดื่ม หรือสิ่งต้องห้ามสำหรับผู้ป่วย โรคไตวาย แต่สำหรับ ผู้ป่วยโรคไตวาย โดยเฉพาะ ผู้ป่วยไตวายที่มีระยะของโรคอยู่ในระยะสุดท้ายหรือ ระยะไตล้มเหลว ซึ่งหมายถึงว่า ไตของผู้ป่วยไม่สามารถทำงานได้อย่างสิ้นเชิง หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งว่า สิ่งที่ผู้ป่วยไตวายระะยะนี้รับประทานเข้าไป ร่างกายจะขับออกมาไม่ได้ ต้องรอการฟอกไต ทำให้ ผู้ป่วยไตวายกลุ่มนี้ก็จะต้องมีข้อจำกัดบางประการสำหรับการดื่มกาแฟ ที่มากกว่าคนที่มีไตปกติ สิ่งที่ควรจะต้องคำนึงถึงการดื่มกาแฟในผู้ป่วยกลุ่มนี้ มีอยู่ 4ประการ
1 ระดับโปแตสเซียม ในผู้ป่วยไตวาย กลุ่มนี้ แพทย์จะแนะนำให้หลีกเลี่ยงอาหารที่มีโปแตสเซียมสูง เช่น นม, เนย, ถั่วเมล็ดแห้ง, ผักใบสีเขียวเข้ม เช่น คะน้า, ผักชี
แต่ กาแฟดำ ถือว่าเป็น อาหารที่อยู่ในกลุ่มที่มี โปแตสเซียมต่ำ คือ กาแฟดำหนึ่งแก้ว มีโปแตสเซียม ประมาณ 110มก ถึงแม้ว่า กาแฟดำ จะมีปริมาณ โปแตสเซียมต่ำ แต่การดื่ม มากกว่า 1 แก้วต่อวัน ก็หมายความว่า ผู้ป่วย ได้รับ ปริมาณโปแตสเซียมสูงขึ้น จึงเป็นที่มาว่า ผู้ป่่วยไตวายเรื้อรังจึงไม่ควรดื่มกาแฟมากกว่า 1แก้วต่อวัน
2 ฟอสฟอรัส ถึงแม้ว่า กาแฟดำ จะไม่ได้มีปริมาณ ฟอสฟอรัสที่สูง แต่ตัวปัญหาคือ สิ่งที่เติมลงไปในกาแฟ โดยเฉพาะ ครีมเทียม, นม ซึ่งสิ่งเหล่านี้ มีปริมาณฟอสฟอรัสที่สูง โดยเฉพาะเป็นฟอสฟอรัสที่เกิดจากการสังเคราะห์ ทางเคมี ซึ่งมีการดูดซึมได้มากและเร็วกว่า ฟอสฟอรัสตามธรรมชาติ ดังนั้น ผู้ป่วยไตวาย จึงควรดื่มกาแฟดำ ที่ไม่ได้เติมสารปรุงแต่งเพิ่มเติม
3 ปริมาณน้ำที่ต้องจำกัดในแต่ละวัน ผู้ป่วยไตวายระยะสุดท้าย และไม่มีปัสสาวะในแต่ละวัน แพทย์มักจะแนะนำให้ดื่มน้ำแต่ละวันไม่เกิน 1 ลิตร หรือประมาณ น้ำ4แก้ว อย่าลืมนะครับว่า กาแฟ ก็มีน้ำเป็นส่วนประกอบหลัก 1แก้ว ก็มีปริมาณน้ำ 200-300มล แล้ว ดังนั้น การดื่มกาแฟ จึงต้องตระหนักเรื่องการจำกัดน้ำในแต่ละวันด้วย
4 ระดับความดันโลหิต คาเฟอีนในกาแฟ สามารถทำให้ ผู้ป่วยบางคน มีความดันโลหิตที่สูงขึ้นทันทีหลังดื่มกาแฟ ซึ่งปัญหาความดันโลหิตสูงที่ควบคุมยากก็เป็นปัญหาที่พบบ่อยในผู้ป่วยกลุ่มนี้อยู่แล้ว ดังนั้น ผู้ป่วยที่มีระดับ ความดันโลหิตที่สูง จึงควรหลีกเลี่ยง การดื่มกาแฟที่มี คาเฟอีน
นพ.วิโรจน์ ตันติโกสุม
ศูนย์พักฟื้นผู้ป่วย และ ผู้สูงอายุ
คลินิกกายภาพบำบัด
ศูนย์ไตเทียม และ ผ่าตัดเส้นฟอกไต
