วันนี้ มีผู้ป่วยถามมานะครับว่า เคยได้รับการตรวจหัวใจ อย่าละเอียด ขนาดถึงขั้น สแกนคอมพิวเตอร์หัวใจ, ฉีดสีตรวจหลอดเลือดหัวใจ คุณหมอบอกว่า หลอดเลือดหัวใจปกติ แต่หลังจากนั้นไม่กี่สัปดาห์ ผู้ป่วยเกิดแน่นหน้าอก จนต้องเข้าโรงพยาบาล หมอบอกเป็น ” โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ ” อ้าว…เพิ่งตรวจมาหมอบอกว่า ปกติ
ผู้ป่วยถามว่า การตรวจหัวใจที่ผ่านมา เชื่อไม่ได้ใช่ไหม?
การตรวจหลอดเลือดหัวใจที่ผ่านมา เชื่อได้ครับ
ก่อนอื่นต้องทำความเข้าใจก่อนนะครับว่า โรคหลอดเลือดหัวใจ มีทั้งเกิดแบบ เฉียบพลัน คือ อยู่ๆก็แน่นหน้าอก, น้ำท่วมปอด หรือ เสียชีวิตกระทันหัน กับอีกแบบคือ เกิดแบบเรื้อรัง ประมาณว่า แน่นหน้าอกเป็นๆหายๆ มาตลอดนานมากกว่า3เดือน
แต่การตรวจหลอดเลือดหัวใจ ไม่ว่าจะเป็นการวิ่งสายพาน Exercise stress test, การทำคอมพิวเตอร์สแกนหัวใจ, การฉีดสีตรวจหลอดเลือดหัวใจ Coronary angiogram เป็นการตรวจหา การตีบของหลอดเลือด ที่มีมาก่อนทำการตรวจ นั้นก็คือ การตรวจจะบอกได้เฉพาะกลุ่มที่มีการตีบของหลอดเลือดหัวใจแบบเรื้อรัง แต่ในกลุ่มที่เกิดการตีบแบบเฉียบพลัน ซึ่งขณะที่ทำการตรวจยังไม่ได้เกิดการตีบ จึงไม่พบว่ามีการตีบของหลอดเลือด ในตอนนั้น
จริงๆแล้ว การเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ ไม่ว่าจะเกิดแบบเรื้อรังหรือเกิดแบบเฉียบพลัน ล้วนแล้วแต่เกิดจากการตีบของหลอดเลือดเหมือนกัน เพียงแต่ลักษณะ หรือสิ่งที่ทำให้ตีบมีความแตกต่างกัน
โรคหลอดเลือดหัวใจตีบทั้งแบบตีบเรื้อรังและแบบตีบเฉียบพลัน เกิดมาจากความเสื่อมของผนังหลอดเลือด เสื่อมตั้งแต่เราเกิดมาลืมตามองดูโลกครั้งแรก เสื่อมตามอายุที่มากขึ้น แต่ละคนก็เสื่อมไม่เท่ากัน ใครมีตัวเร่งให้เสื่อมมากกว่ากันก็ต้องไปนั่งนับดู.. อ้วน, สูบบุหรี่,เป็นเบาหวานคุมน้ำตาลไม่ดี, คุมระดับความดันไม่ดี, ไม่ออกกำลังกาย, เครียดง่าย ใครยิ่งมีตัวเร่งความเสื่อมมาก หลอดเลือดหัวใจก็จะเสื่อมเร็วขึ้น
ความเสื่อมของหลอดเลือด เริ่มที่เซลล์ที่เยื่อบุผนังหลอดเลือด ที่มีการสะสมไขมัน, มีการเพิ่มจำนวนของเซลล์ในผนังหลอดเลือด สิ่งเหล่านี้ทำให้ผนังหลอดเลือดหนาตัวขึ้น ยิ่งหนาตัว ยิ่งทำให้รูที่เป็นทางผ่านของเลือดตีบแคบลง เลือดที่จะไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจก้ผ่านไปยากขึ้น จนถึงขั้นที่เริ่มแสดงอาการให้เห็น ก็เมื่อ รอยตีบนี้เป็นมากจน ส่งเลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจไม่ทัน โดยเฉพาะเวลาที่ผู้ป่วย ออกแรง จะเห็นว่า ผู้ป่วยมีอาการแน่นหน้าอก เวลาออกแรง แล้วอาการดีขึ้น หายไปเองหลังนั่งพัก ด้วยลักษณะที่หายได้เองของอาการแน่นหน้าอก ทำให้ผู้ป่วยบางคน ไม่มาหาหมอ แต่ใช้การออกแรงน้อยลง จะได้ไม่มีอาการแน่นหน้าอกอีก จนอาการเป็นๆหายๆ นานมากกว่า3เดือน จึงเรียกว่า โรคหลอดเลือดหัวใจตีบแบบเรื้อรัง
ส่วนในกลุ่มที่ เกิดหลอดเลือดหัวใจตีบแบบเฉียบพลัน ก็เริ่มจากผนังหลอดเลือดเกิดการเสื่อมเช่นกัน แต่กลุ่มนี้ การตีบไม่ได้เกิดจาก ผนังหลอดเลือดที่ค่อยๆหนาตัวขึ้น เหมือนในกลุ่มที่ หลอดเลือดหัวใจตีบแบบเรื้อรัง แต่เกิดจากการอุดตันของลิ่มเลือดที่เกิดขึ้นมาในหลอดเลือดหัวใจอย่างเฉียบพลัน โดยที่ก่อนหน้านี้ หลอดเลือดหัวใจไม่ได้ตีบแคบเลยก็ได้ การตีบแบบเฉียบพลันนี้ นำไปสู่อาการแน่นหน้าอกอย่างรุนแรง, หรือเสียชีวิตกระทันหัน จากกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน โดยที่ ผู้ป่วยไม่มีอาการเตือน หรือ ขนาดตรวจหัวใจอย่างละเอียดทุกปีก็ยังไม่พบสัญญาณเตือน หรือร่องรอยการตีบของหลอดเลือดใดๆ
ปัจจุบันก็ยังไม่มีการตรวจใดๆที่ ใช้บอกคาดการณ์ ว่า ผู้ป่วยจะเกิด โรคหลอดเลือดหัวใจตีบตันแบบเฉียบพลันในอนาคต วิธีที่ดีที่สุด ก็คือ การจัดการ ปัจจัยที่เร่งเร้าให้หลอดเลือดหัวใจเกิดการเสื่อม ให้มากที่สุด เพราะวิธีนี้ คือการชะลอความเสื่อมของหลอดเลือดนั่นเอง
นพ.วิโรจน์ ตันติโกสุม
ชีวา บางใหญ่ นนทบุรี
ศูนย์พักฟื้นผู้ป่วย และ ผู้สูงอายุ
คลินิกกายภาพบำบัด
ศูนย์ฟอกไตประสิทธิภาพสูง และ ผ่าตัดเส้นฟอกไต
ชีวา เป็นศูนย์บริการทางการแพทย์ ตั้งอยู่ใน ซอยกันตนา บางใหญ่ นนทบุรี การบริการประกอบไปด้วย
ศูนย์พักฟื้น กายภาพบำบัด และ ดูแลผู้สูงอายุ แบบพักรายเดือน
คลินิกกายภาพบำบัด
ศูนย์ไตเทียม หรือศูนย์ฟอกไต โดยผู้ป่วยสามารถใช้สิทธิประกันสังคม หรือ บัตรทอง เบิกค่าใช้จ่ายในการฟอกไตได้ โดยไม่มีค่าใช้จ่ายเพิ่ม
คลินิกทำเส้นฟอกไต โดยศัลยแพทย์เฉพาะทางด้านหลอดเลือด บัตรทองไม่เสียค่าใช้จ่ายในการทำเส้นฟอกไตผู้ป่วยสิทธิประกันสังคม สามารถเบิกได้ตามสิทธิ
คลินิกโรคหัวใจ